wtorek, 15 grudnia 2009

Kłopotliwe "tudzież"

Spójnik tudzież sprawia dziś niemałe kłopoty. Przede wszystkim w mowie potocznej zatarło się jego prawdziwe znaczenie - a także, i, oraz i z uporem słowo to jest niepoprawnie używane, jako wyrafinowany odpowiednik słowa lub.
Wielu z nas słyszało przecież zdania w stylu:
Była to komedia tudzież melodramat, teraz nie mogę sobie przypomnieć.
Podjechał po nich samochód prywatny tudzież taksówka.
w których tudzież bynajmniej nie oznacza oraz, czyli jest użyte niepoprawnie.

Ostatnio znalazłam nawet słówko "tudzież" w bardzo nietypowym kontekście. Na stronie pewnej krakowskiej (dość znanej) agencji reklamowej widnieje zdjęcie skrzynki na listy, a przy niej opis ze strzałką wskazującą na tę właśnie skrzynkę:
Atrakcyjne oferty pracy proszę załączać tudzież!
Użycie słowa tudzież w tym kontekście sugeruje, że wg twórczych autorów znaczy ono tutaj, a właściwe znaczenie tego słowa, to (jak już wyjaśniłam wcześniej): a także, i, oraz. Ponadto słowo to stosuje się w zdaniu jako spójnik łączący człony zdań lub wyrażenia, które odnoszą się do tych samych przedmiotów, osób lub faktów, z zasady więc nie może się ono znaleźć na końcu zdania (chyba, że będziemy chcieli uzyskać efekt niedopowiedzenia i nastąpi po nim wielokropek).
Zgodnie z właściwym znaczeniem słowa tudzież, ostateczny wydźwięk zdania jest taki:
Atrakcyjne oferty pracy proszę załączać oraz.
Na pewno oryginalnie, ale oryginalność ta raczej nie była zamierzona. Copywriter się nie spisał.
Pamiętajmy! Tudzież znaczy: oraz, i, a także.